Obrona Wybrzeża 1939 r.

Berlin

Według izraelskiej gazety „Wiadomości”, w składzie hitlerowskiej armii walczyło 150 tys. „mishlingów”. Terminem tym określano w Rzeszy ludzi urodzonych w małżeństwach mieszanych – Aryjczyków i nie-Aryjczyków.

Ustanowione w 1935 roku prawa rasowe dzieliły „mishlingów” na dwie kategorie: pierwszego (gdy jedno z rodziców było Żydem) i drugiego stopnia (gdy babcia lub dziadek byli Żydami). Naziści mieli w swoich szeregach dziesiątki tysięcy takich ludzi. Ludzie ci oczywiście podlegali obowiązkowi służby wojskowej i stąd powoływano ich do służby w Wehrmachcie, Luftwaffe czy Kriegsmarine. Niektórzy z nich byli zwykłymi żołnierzami, ale byli i tacy, którzy dowodzili dużymi jednostkami. Wielu „mishlingów” odznaczono za odwagę Żelaznymi Krzyżami, a dwudziestu żołnierzy i oficerów żydowskiego pochodzenia udekorowano Krzyżem Rycerskim – wysokim odznaczeniem wojennym III Rzeszy.

Idealny żołnierz

W nazistowskiej prasie przed długi czas przedstawiano zdjęcie błękitnookiego blondyna w hełmie. Zdjęcie nosiło podpis: „idealny niemiecki żołnierz”. Tym wzorem dla Aryjczyków był Werner Goldberg – żołnierz Wehrmachtu, którego ojciec był Żydem. Z kolei major Robert Borhardt (również żydowskiego pochodzenia) dostał Krzyż Rycerski za przerwanie radzieckiego frontu w sierpniu 1941r. Później został on przeniesiony do afrykańskiego korpusu Rommla, a w czasie walk pod El-Alamain dostał się do angielskiej niewoli. W 1944r. otrzymał zezwolenie na wyjazd do Anglii, gdzie mieszkał jego ojciec. Dwa lata później powrócił do Niemiec mówiąc: „ktoś musi pozostać w naszej ojczyźnie”. W 1983r. na krótko przed śmiercią Borhardt opowiadał niemieckim uczniom: „wielu Żydów i pół-Żydów, walczących za Niemcy w II wojnie światowej uważało, że muszą uczciwie bronić ojczyzny służąc w armii”.

Zaświadczenie od Hitlera

Płk Walter Hollander, którego matka była Żydówką, dostał od Hitlera specjalny dokument poświadczający jego aryjskość. Takie legitymacje stwierdzające „właściwe pochodzenie” podpisał Hitler dziesiątkom wysoko postawionych oficerów pochodzenia żydowskiego. Oprócz tego Hollander otrzymał Krzyż Żelazny I i II stopnia oraz rzadkie odznaczenie wojskowe – Złoty Krzyż Niemiecki. Gdy jego brygada zniszczyła na Łuku Kurskim 21 czołgów, Hitler nagrodził go Krzyżem Rycerskim. Zapał bojowy Hollandera osłabł, gdy podczas urlopu zobaczył w Warszawie jak likwidowano tamtejsze getto. Jego stan był tak widoczny, że nie umknął uwadze przełożonych. Przeszkodziło mu to z pewnością w awansie na stopień generalski.

Ofiary czy wspólnicy zbrodni?

Kim byli: ofiarami antysemickich prześladowań, czy wspólnikami zbrodni. Dziś trudno nam będzie ocenić to jednoznacznie. Chociaż dla większości Polaków, w tym polskich Żydów, z pewnością są zdrajcami, którzy służąc zbrodni zdołali uratować życie ale stracili honor. Wtedy, gdy ich współbracia ginęli w obozach zagłady lub walczyli z hitlerowcami (Powstanie w Getcie Warszawskim, w Sobiborze), oni służyli Hitlerowi. I to oni sami sobie byli winni, że życie często stawiało ich w absurdalnych sytuacjach, jak chociażby w takiej jaką przeżył jeden ze służących w Wehrmachcie żołnierzy, który z Żelaznym Krzyżem na piersi, przyjechał z frontu do obozu w Sachsenhausen, by... odwiedzić swojego ojca – Żyda. Zszokowany jego widokiem esesman powiedział; „Gdyby nie order na twoim mundurze, szybko byś się znalazł tam, gdzie twój ojciec”.

Inny Żyd, korzystając z podrobionych dokumentów, w 1940 roku ucieka z okupowanej Francji. Jednak pod nowym nazwiskiem zostaje wezwany do służby w Waffen-SS. Po wojnie, już jako obywatel RFN mówi: „Jeśli służyłem w niemieckiej armii, a moja matka zginęła w Oświęcimiu, to kim jestem – ofiarą, czy jednym z prześladowców? Niemcy nie chcą o nas słyszeć, gmina żydowska odwraca się od takich jak ja. Przecież nasza historia zaprzecza temu, czego przywykli słuchać o Holocauście”. No cóż... każdy człowiek może znaleźć się w sytuacji, kiedy będzie musiał dokonać wyboru. Musi mieć jednak świadomość odpowiedzialności za podjęte decyzje.

Pozorne działania

Przez okres II wojny światowej hitlerowskie władze próbowały ograniczyć liczbę służących w wojsku „mishlingów”. W 1940 roku nakazano oficerom, którzy mieli w rodzinie dwóch przodków pochodzenia żydowskiego, żeby porzucili służbę wojskową. Ci, którzy mieli tylko jednego przodka – Żyda, mogli pozostać na niższych stanowiskach. Działania te pozostały jednak wyłącznie w sferze teorii, bowiem zalecenia władz były powszechnie łamane. Zdarzało się nawet, że niemieccy żołnierze, powodowani frontowym braterstwem, ukrywali „swoich Żydów” przed zakusami partyjnych i penitencjarnych organów. Podobno w Wehrmachcie służyło 1200 „mishlingów” z bliższymi żydowskimi przodkami. Około tysiąca z nich straciło w czasie wojny łącznie około 2300 członków rodzin.

Jednych do gazu, innym zaświadczenie

Okazuje się, że Hitler – zdeklarowany rasista i antysemita – traktował Żydów niejednakowo. Kiedy jednych wysyłał do obozów zagłady, innym wystawiał zaświadczenia o ich „aryjskości”. W styczniu 1942r. komórka kadrowa Wehrmachtu przygotowała tajną listę 77 wysoko postawionych oficerów i generałów „zmieszanych z żydowską rasą lub żonatych z Żydówkami”. Wszyscy oni mieli zaświadczenia od Hitlera o „niemieckiej krwi”. Wśród nich było 23 pułkowników, 5 generałów-majorów, 8 generał-lejtnantów i 2 generałów. W spisie tym nie było oczywiście innych, znaczących w hitlerowskiej hierarchii person, jak np. Reinhard Heydrich, o którego żydowskim pochodzeniu mówiło się wśród hitlerowskich bonzów powszechnie. On sam, wróciwszy kiedyś po pijanemu do domu, wypalił z pistoletu do swojego odbicia w lustrze mówiąc: „wstrętny Żyd”. Od podejrzeń o swoim rzekomo żydowskim pochodzeniu nie był wolny sam Hitler. Szczególnie po wojnie dużo mówiło się i pisało, że ojciec dyktatora – Alois Hitler – był nieślubnym dzieckiem żydowskiego pracodawcy jego matki.

Klasycznym jednak przykładem „ukrytego Żyda” był feldmarszałek lotnictwa, Erhardt Milch, którego ojciec był Żydem, z zawodu farmaceutą. Milch podczas I wojny światowej służył w słynnym dywizjonie lotniczym Richthoffena, gdzie poznał Hermanna Göringa – późniejszego marszałka lotnictwa III Rzeszy. Ta znajomość oraz zasługi w pracy przy sztabie (Milch nigdy nie latał samolotami) spowodowały, że po wojnie został dyrektorem generalnym Lufthansy. Tu dobrze przysłużył się liderom NSDAP, którym bezpłatnie udostępniał samoloty. Zasługi te nigdy nie zostały zapomniane. Kiedy Hitler doszedł do władzy ogłoszono, że matka Milcha nie współżyła ze swoim mężem, a prawdziwym ojcem Erchardta jest baron von Bir. Na powyższe działania żartobliwie zareagował Göring (znający prawdziwy życiorys Milcha), który oświadczył: „w swoim sztabie ja sam będę decydował kto jest Żydem, a kto nie”. Po wojnie Milch odsiedział dziewięć lat w więzieniu. Później, do roku 1980 pracował jako konsultant firmy Fiat.

Nie uważali się za Żydów

Znakomita większość „mishlingów”, którzy służyli w hitlerowskiej armii nie uważała się za Żydów. Swoją wierną służbą i szczególnym poświęceniem dla Hitlera chcieli pokazać, ze żydowscy przodkowie nie przeszkadzali im być „dobrymi niemieckimi patriotami (w rozumieniu hitlerowskim oczywiście) oraz wartościowymi żołnierzami. Na tle milionów zamordowanych i umęczonych Żydów byli marginesem, który jednak świadczył o tym, ze nawet w najgorszym bagnie są równi i równiejsi.